آشنایی با بازارهای صادراتی کشور عمان
عمان کشوری پادشاهی در شرق شبه جزیره عربستان است که از شرق به دریای عرب و از شمال به دریای عمان محدود میشود. این کشور از جنوب با یمن و از غرب با عربستان سعودی و امارت متحده عربی همسایه بوده و دارای مرز دریایی با ایران است. شهرهای مهم عمان مسقط، صحار، صور و صلاله هستند. زبان رسمی آن عربی و انگلیسی است. واحد پول این کشور ریال عمان است.
روابط مناسب سیاسی این کشور با سایر دولت‌ها، دسترسی به آب‌های آزاد و وجود زیرساخت‌ها و پتانسیل‌های مناسب باعث شده تا عمان به یکی از قطب‌های تجاری منطقه تبدیل شود. عمان از سال 2000 به عضویت سازمان تجارت جهانی در آمده است. بر اساس دادههای صندوق بین المللی پول، درآمد سرانه عمان بر اساس قدرت برابری خرید از بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بالاتر است. بنابراین می توان گفت بازار مصرف بالقوه ای برای کالاهای غیرنفتی در جوار مرزهای دریایی ایران قرار گرفته است.
در این صفحه ضمن مرور مهمترین شاخصهای اقتصادی کشور عمان، وضعیت صادرات ایران به این کشور مورد بررسی قرار میگیرد.
جغرافیای عمان
عمان با سه کشور امارات عربی متحده، عربستان و یمن هم مرز است. بیشتر مرزهای شرقی و شمال عمان را آب‌های آزاد احاطه کرده است. این ویژگی موقعیت استراتژیکی را برای صادرات به عمان ایجادکرده است.
ویژگیهای جمعیتی
مساحت کل عمان 309,500 کیلومتر مربع است. این کشور به عنوان هفتادمین کشور بزرگ از نظر مرزهای جغرافیایی در جهان است. جمعیت عمان در سال 2020 برابر 5.1 میلیون نفر برآورد شده است. بیشتر جمعیت عمان شهرنشین هستند. عمان به لحاظ تراکم جمعیتی در رتبه 124 قرار دارد. نکته قابل توجه این است که 61 درصد از مردم این کشور اصالتاً عمانی هستند.
تورم
نرخ تورم عمان از سال 2008 به بعد تک رقمی و زیر 5 درصد بوده است. براساس آمارهای صندوق بین المللی پول، نرخ تورم عمان از حدود 0.07 درصد در سال 2015 به 1.1 درصد در سال 2016 افزایش یافته و از آن به بعد با شیب افزایشی به رقم 3.56 درصد در سال 2020 رسیده است.
نرخ بیکاری در عمان
ایجاد فرصتهای شغلی مناسب برای عمانیها یکی از مهمترین اهداف اقتصادی دولت این کشور طی سالهای اخیر بوده است. براساس آمارهای بانک جهانی، نرخ بیکاری عمان طی سال 2020 برابر 5 درصد بوده است.
سیمای اقتصادی عمان
شناخت جامع کشورهای مقصد صادراتی میتواند به دستیابی به اهداف صادراتی کمک کند. عمان کشوری با درآمد بالاست که طی سالهای اخیر رشد قابل توجهی در تولید اقتصادی و صادرات خود تجربه کرده است. کشاورزی و استخراج معادن در کنار صنعت ماهیگیری پایه های اقتصاد عمان هستند.
در جدول زیر مهمترین اطلاعات مربوط به شاخصهای اقتصاد کشور عمان در سال 2020 به روایت سازمان‌های مرجع بین‌المللی از جمله صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و… گردآوری شده است.
دولت عمان برنامه ها و سیاستهایی برای تحقق دو هدف تنوع اقتصادی و ایجاد اشتغال تدوین کرده است که براساس آن در سند چشم انداز 2020 کشور عمان مقرر شده است “سهم بخش صنعت ساخت از تولید ناخالص داخلی عمان در سال 2020 باید به 14 درصد برسد”. نگاهی به اطلاعات موجود مشخص میکند سهم بخش صنعت ساخت در سال 2020 فقط 7 درصد از ارزش ناخالص داخلی کشور است. لذا با توجه به ویژگیهای جغرافیایی، جمعیتی، اقتصادی و سیاسی، عمان میتواند به بازاری کارامد برای صنایع با کیفیت ایرانی تبدیل شود.
واردات و صادرات کالا
کل ارزش واردات عمان در سال 2020 برابر 18.8 میلیارد دلار بوده است که نسبت به سال 2016 به طور متوسط سالیانه 3 درصد کاهش داشته است.
در کنار برخی کشورهای جنوب شرق آسیا، چین بزرگترین شریک تجاری کشور عمان است. به طوری که در بحث صادرات با اختلاف بسیار زیادی، در صدر مقاصد صادراتی کالاهای عمان قرار گرفته است. همچنین سهم قابل توجهی از واردات عمان از چین است. روسیه، کانادا، هند و برزیل بزرگترین تامین کنندگان بازار مصرفی عمان در سال 2020 بوده اند. کشورهایی همچون آلمان، فرانسه و ژاپن و برخی کشورهای دیگر در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
ایران و عمان به لحاظ سیاسی رابطه بسیار پایداری دارند. دو کشور چه در قبل از انقلاب و چه بعد از آن نه تنها هیچگونه تنشی نداشتند، بلکه حتی می‌توان گفت در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس، ایران بهترین رابطه را با عمان تجربه کرده است. به همین دلیل روابط اقتصادی دو کشور نیز همواره از یک ثبات مناسب برخوردار بوده است. در حال حاضر روابط تجاری بسیار خوبی بین دو کشور برقرار بوده و می‌توان گفت بعد از امارات، عمان دومین کشوری بوده که دارای روابط تجاری گسترده با ایران است.
لیست مهمترین کالاهای وارداتی عمان
قوی نبودن عمان از نظر صنعتی سبب شده است که بخشی از واردات همسایه جنوبی ایران به قطعات و ماشین‌آلات صنعتی اختصاص داده شود. جهت صادرات به عمان می‌توان این حوزه را بررسی کرد.
- ماشین‌آلات، وسایل مکانیکی، راکتورهای هستهای،دیگ‌های بخار
- وسایل نقلیه غیر از راه آهن یا تراموا و قطعات و لوازم جانبی آنها
- ماشین آلات و تجهیزات الکتریکی و قطعات آنها؛ ضبط و تولید کننده صدا، تلویزیون
- محصولات فولادی و آهن
- سوخت‌های فسیلی و زغال سنگ، روغن‌های معدنی، قیر، محصولات معدنی مختلف.
- مواد شیمیایی آلی
- محصولات لبنی؛ تخم پرندگان؛ عسل طبیعی؛ محصولات خوراکی با منشاء حیوانی،. . .
- محصولات پلاستیکی
صادرات ایران به عمان
بر اساس آخرین داده های موجود، در سال 2018 ایران سهم 2.8 درصد از واردات عمان داشته است. گروه “آهن و فولاد” با کد کالایی 72 قریب 38 درصد از صادرات ایران به عمان را تشکیل میدهد. پس از آن گروه کالایی “سوخت های معدنی، روغن های معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آنها؛ مواد قیری و…” با کد 27 نیز 36 درصد از صادرات ایران به عمان را در برمیگیرد. 9.5 درصد از صادرات ایران به عمان مربوط به مواد شیمیایی آلی و قریب 3 درصد مربوط به صادرات حیوانات زنده به عمان است. سایر اطلاعات به شرح جدول زیر است:
متخصصین شرکت مدیریت صادرات تات به واسطه شناخت بازار وارداتی عمان و داشتن شبکه بازارساز در عمان می توانند راهگشای تولیدکنندگان ایرانی در کسب سهم مناسب از بازار وارداتی عمان باشند.